Een lesdag ondernemerschap: investeren kan je leren

JayJay Boske staat bekend als programmamaker en succesvol ondernemer. JayJay komt van ver: in zijn jeugd hing hij veel rond op straat en hij had veel problemen. Op zijn dertiende ging hij rugbyen, het hield hem druk bezig. Op zijn vijftiende belandde hij toch in de criminaliteit. Na een tijdje te hebben vastgezeten, werd de inmiddels 17-jarige JayJay door zijn vader naar Engeland gestuurd om te rugbyen. Hij moest voor zichzelf zorgen en leefde van 10 euro per week. Op zijn 22e raakte hij geblesseerd: hij kon niet meer rugbyen en ging terug naar de HAVO. Om geld te verdienen, werkte hij elke ochtend bij zijn vader als glazenwasser. Een jaar later ging JayJay stagelopen bij BNN, waar hij uiteindelijk maar liefst vier jaar kon blijven werken. Op zijn 28e kwam zijn carrière écht van de grond. Nelis gaat met hem in gesprek over ondernemerschap, jongerenproblematiek en succesvolle communicatie. 

Waarom vind je het belangrijk om jongeren iets te leren over ondernemerschap?

“Ik vind het belangrijk om ze iets te leren omdat ik denk dat het fijn is om iets van iemand te leren waarvan je de laatste jaren heb gezien dat er veel mogelijk is. Maar ik wil ze ook het realistische beeld geven dat ze er niet alleen hard voor moeten werken, maar dat het ook een groot stuk geluk en passie is. Ik heb zelf in een soort van zelfde situatie gezeten als deze jongens, dus ik denk dat er niet een veel beter voorbeeld is dan ik, om ze te laten zien dat alles mogelijk is als je alles op de juiste rit krijgt. Meestal lijkt het ver, maar als je rustig blijft is veel mogelijk. En ik denk dat deze jongens hun potentie nog niet zien, omdat ze nog jong zijn. Als iemand je helpt om die weg een klein beetje te verkennen, dan denk ik dat er hele mooie dingen kunnen gebeuren.”

Ben je bekend met sociaal ondernemen, wat vind je daarvan?

“Sociaal ondernemen is iets wat ik nog nooit op deze manier, écht heb gedaan. Ik denk wel dat daarin voor mij een toekomst ligt. Bij mij begon het gewoon bij ondernemen, ik had nooit in de gaten dat sociaal ondernemen ook bestond. Ik heb bijvoorbeeld met mijn vader een schoonmaakbedrijf, waarin zoiets fantastisch zou kunnen passen. Ik denk dat schoonmaak een hoop opties biedt. Schoonmaak is iets waarvan mensen al heel snel zeggen “Dat wil ik niet”, terwijl het een fantastische job is. Ik heb het zelf jarenlang gedaan en ik doe het nu nog weleens. Ik had het er laatst nog over met mijn vader. Hij is nu elke ochtend aan het werken om ramen te zemen en kantoorpanden schoon te maken. En ik denk dat het heel mooi, eervol werk is, wat voor iedereen toegankelijk is en een mooie basis kan vormen.”

Je hebt veel met jongeren te maken, je publiek is best jong. Wat zie gebeuren en misschien wel misgaan bij jongeren?

“Ik zie niets misgaan, maar ik denk dat ze niet meer bereid zijn om stomme dingen te doen om ergens te komen waar het leuk is. Het moet allemaal vanaf dag één veel geld opleveren én heel leuk zijn. Maar dat is niets, helemaal niets, ik heb dat nog nooit meegemaakt. Ik denk dat we daar met z’n allen een beetje de verkeerde hoek in zijn gegaan van “Je moet altijd doen wat je leuk vindt”, maar dat is niet de waarheid. Als je een doel voor ogen hebt, en je weet waar je wil komen, dan moet je 99,9% van de tijd dingen doen die niet leuk zijn. Dat is gewoon zo. Je kan heel goed beginnen in de schoonmaak en eindigen als tv-presentator, dat is gewoon een reële optie. Je kan ook beginnen in de tv-wereld en eindigen in de schoonmaak, ook prima. Het kan alle kanten op en soms is dat heel leuk, soms is dat minder leuk.”

Hoe zit dat in jouw werk? Wat vind je het leukst om te doen?

“In het begin deed ik alles zelf. Ik filmde en editte de video’s. Dat doe ik nu niet meer. Ik vind nu het ondernemen het allerleukst. Het biedt veel risico’s en kopzorgen, maar het bouwen met mijn team en samen iets neerzetten waar we trots op zijn; dat vind ik heel fijn.”

Wat vind je belangrijk in de communicatie met hen?  

“De communicatie, überhaupt communiceren. Dat is heel moeilijk, want op jonge leeftijd weet je nog niet zo goed hoe je dat moet doen. Ik ben daar in mijn team heel duidelijk en fel in. Je mag bij mij best fouten maken, want het kan niet altijd goed gaan, maar als je fouten maakt door niet te communiceren dan hebben we een probleem. Als je fouten maakt omdat je lui bent of omdat je iets niet serieus neemt, dan heb je ook een probleem. Dat pik een paar keer, maar daarna ga je gewoon naar huis. Want als we in ieder geval naar eer en geweten werken en proberen te communiceren, dan hebben we een goede basis. Iedereen kan communiceren en iedereen heeft eer en geweten. Dus dat is het enige wat ik dan van je vraag.”

Vanuit welk idee maak jij je content? 

“Mijn content maak ik omdat ik graag jongeren wil inspireren om het beste uit zichzelf te halen. Mijn content maak ik omdat ik wil laten zien dat mannen nog steeds een heel mooi platform nodig hebben om die inspiratie te vinden, want daar is niet meer zoveel van… En aan het einde van de dag doe ik het omdat ik ondernemer ben en een succesvol bedrijf wil bouwen. Er moet gewoon geld verdiend worden, want met geld kan je weer mooie dingen doen. En met geld kan ik voor mijn familie zorgen. Dat is het allerbelangrijkste.” 

Wat is volgens jou de beste manier om je communicatie in te richten zodanig dat je succesvol kan ondernemen? 

“Dat is waar wij nu zelf ook tegenaan lopen. Wat is nou goede en wat is slechte communicatie? Want daar zit altijd een soort middenweg in. Ik denk dat de lijnen heel duidelijk moeten zijn en dat het allemaal begint bij verantwoordelijkheid. Als iemand ergens verantwoordelijkheid over krijgt of neemt, dan moet je dat volledig uitzitten. Het gaat om eigenaarschap en het hebben van een centraal punt, dat zijn bij ons de projectmanagers. Ik zeg dus ook tegen onze jongeren dat ze mij niet moeten appen, maar dat ze altijd kunnen bellen met de projectmanager. Die weet wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. Daarna kijken we verder.”

Deze dag ging veel over inspiratie. Waar haal jij je inspiratie vandaan?

“Menselijke interesse. Ik kan op straat lopen en totaal geïnspireerd raken door iets of iemand. Ik kan hier zitten en denken, ja dit inspireert mij. Inspiratie is niet iets waar je naar op zoek moet. Het komt. Inspiratie moet je laten gebeuren, je moet er voor open staan en je moet er met passie gebruik van kunnen maken; that’s it. Het is moeilijk voor deze jongens, maar je moet wel inspiratie vinden. De enige manier om dat te doen is om het te laten gebeuren en te wachten. We hebben allemaal inspiratie. We hebben allemaal iets waar we een passie voor hebben. Of je nou van tuinieren of filmpjes maken houdt, dat maakt niet zoveel uit. Misschien dat je tijdens het tuinieren wel meer inspiratie krijgt om iets anders te doen. Maar je moet wel dingen gaan doen. Blowen en in je bed liggen; daar haal je geen inspiratie uit.”